Het FoodService Instituut Nederland (FSIN) heeft opwoensdag 29 junieen nieuwe FSIN Food500 gepubliceerd. Na twee jaar afwezigheid door corona, zet het onafhankelijke kennisinstituut dit jaar de vijfhonderd grootste foodformules van Nederland weer op een rij. Hieronder dehighlights uit het rapport over de Nederlandse foodmarkt. De volledigeFSIN Food500 2022 isvoor leden ookop deze sitebeschikbaar.
24 juni 2022 - De omzet van alle FSIN Food500-spelers bij elkaar opgeteld, kwam in 2021 uit op €49,9 miljard, dat is 85,8% van de totale foodmarkt. Dit marktaandeel van 85,8% laat zien hoe relevant de FSIN Food500 is om een goed inzicht te verkrijgen in de Nederlandse foodbranche.
In totaal omvat de FSIN Food500 2022 26.699 vestigingen in Nederland waar eten en drinken wordt verkocht aan consumenten. Het standaardwerk voor de Nederlandse foodmarkt geeft antwoord op de vraag: ‘Waar koopt Nederland zijn eten en drinken? Zowel At Home als Out of Home.’
Het jaar 2021 was hectisch voor de foodbranche. De coronamaatregelen troffen de sector genadeloos hard. De grootste verandering ten opzichte van de vorige editie van de FSIN Food500 in 2019, is dat Foodretail sterk is gegroeid en dat is ten koste gegaan van Foodservice. De horecaspelers in 2021 hadden samen een miljard euro minder omzet dan in 2019. Des te opvallender is het optimisme van de foodservicebedrijven in deze nieuwste FSIN Food500. Ondanks de grote uitdagingen waar de sector voor staat, voorzien de ondernemers groei en herstel.
Er worden kansen gezien, overnames gedaan en menig ondernemer verwacht dat 2022 een recordomzet oplevert. De horeca richt overduidelijk – en terecht - de blik omhoog.
Nieuwe indeling FSIN Food500
De FSIN Food500 2022 is iets anders ingedeeld dan in voorgaande edities. Het draait niet om de ranking. Het rapport dient vooral om meer inzicht te krijgen in de totale foodsector; van horeca tot speciaalzaak. Het FSIN wil zo de kennis over de foodmarkt en de duiding van bewegingen in die markt naar een hoger plan te tillen. Dit jaar zijn de inzichten en analyses per kanaal in het rapport gebundeld. Mede door de intensieve coronajaren die achter ons liggen en de grote gevolgen daarvan, vindt het FSIN het niet redelijk om de omzetontwikkeling van supermarkten en horecaondernemers ‘tegen elkaar af te zetten’. Elke formule heeft immers te maken gehad met een ander krachtenveld.
HIGHLIGHTS FSIN FOOD500 2022:
- Hét fenomeen van 2021: flitsbezorging
Hét fenomeen van 2021 was ongetwijfeld flitsbezorging. Flitsbezorgers bestormden in 2021 de markt. Gorillas was de eerste speler in Nederland en startte in januari 2021 in Amsterdam. Flink en Getir volgden snel en halverwege2021 startte ook Zapp in de hoofdstad. Gezamenlijk behaalden deze flitsbezorgers vorig jaar een omzet van €184,4 miljoen.
Reguliere supermarkten, die met hun eigen bezorging nog gericht zijn op de weekboodschap, maken inmiddels ook al flink gebruik van de snelle bezorgdiensten. Jumbo is een strategische samenwerking aangegaan met Gorillas, Albert Heijn en Coop maakten onlangs bekend dat zij via andere platforms zoals Thuisbezorgd.nl en Deliveroo hun boodschappen binnen enkele minuten bij consumenten gaan thuisbezorgen. Het is allemaal bedoeld om de gemaksconsument, die zijn aankoopbeslissing steeds langer uitstelt, op zijn wenken te bedienen.
De coronapandemie zorgde sowieso voor een extreme groei in online levensmiddelenverkoop. Gezamenlijk behaalden de bezorgretailers een omzet van €3,9 miljard, wat 278,6% meer is dan in de FSIN Food500 2019. Dit bedrag is inclusief de boodschappenbezorging van de reguliere supermarkten. Het aantal formules in het segment online bij New Retail is sinds de vorige uitgave van de FSIN Food500 gestegen van 20 naar 42. Nieuwe spelers in fooddelivery richten zich op drankenbezorging (Drankdozijn.nl en Drankgigant.nl), sportvoeding (Body & Fit en XXL Nutrition), cadeaus (Topgeschenken.nl, Greetz en Yoursurprise.nl) en boodschappen (onder andere Crisp, Butlon, Pieter Pot en Boerschappen). - Sterke groei gemakswinkels
Het aantal gemakswinkels steeg sinds de vorige FSIN Food500 al aanzienlijk. Aan de basis daarvan liggen de groeiende behoefte aan gemak van consumenten en het feit dat consumenten vaker buiten de deur gaan eten. Supermarktconcern Jumbo zet vol in op de Jumbo City-formule en ook AH breidt zijn plannen voor meer (onbemande) AH to go-winkels. Boon Food Group heeft drie nieuwe gemaksformules: De Buurtsuper, De Vakantiesuper en Boon’s Pitstop. - Formulevorming in de horeca
Bij restaurants zien we sinds 2019 een enorme schaalvergroting en formulevorming optreden. Restaurant Company Europe is in drie jaar tijd uitgegroeid tot een van de grootste horecabedrijven van ons land, mede door de overnames van Debuut BV en daarna Loetje en Happy Italy. Ook andere formules, zoals de Moekes van Meyer Beheer, De Pizzabakkers en De Beren, groeien hard. Formulevorming en systeemgastronomie zijn onontkoombaar voor (functionele) horecaformules, vanwege kostenvoordelen. - Fastservice transformeert door bezorging
Cafetaria’s en fastservice-restaurants zijn sinds de vorige FSIN Food500 flink uitgedaagd door gamechangers. Digitale tools zoals apps, maar zeker ook bestel- en bezorgplatforms, hebben de omzet van veel spelers op niveau gehouden tijdens de lockdowns. Tegelijkertijd hebben vooral platforms zoals Thuisbezorgd.nl het verdienmodel ingrijpend veranderd. Cafetaria’s, voorheen afhaaladressen bij uitstek, getransformeerd tot bezorgbedrijven. Een merk als Kwalitaria zag tijdens de coronajaren in korte tijd het omzetaandeel van delivery stijgen naar ruim 50%. Ook de grote Amerikaanse quick service restaurants stapten versneld in delivery. - Grote herpositionering in catering
Thuiswerken en de lockdowns hebben bijna alle grote cateraars in Nederland tientallen miljoenen euro’s gekost. Catering - in de breedte al langere tijd een uitdagende markt – is inmiddels aan het herpositioneren geslagen. Vrijwel alle cateringmerken hebben in hun concepten tegenwoordig veel aandacht voor vitaliteit, gezondheid en duurzaamheid. Ook zijn cateraars de weg van digitalisering met veel dadendrang ingeslagen; er zijn eigen bestelapps ontwikkeld, er wordt geëxperimenteerd met bezorging op werkplekken en er wordt geïnvesteerd in food & beverage via automatencorners en scan & go-formules. Vaak in samenwerking met externe partijen en formules en in hoge mate met een gedigitaliseerde service.
Over de FSIN Food 500
Het FSIN heeft In maart van dit jaar de foodformules in Nederland verzocht om mee te werken aan de FSIN Food500. Dat kon door een uitgebreide vragenlijst in te vullen. De geretourneerde formulieren helpen het FSIN om een zo accuraat en compleet mogelijk beeld te schetsen van de foodsector. Voor de editie van 2022 heeft het FSIN niet alleen gevraagd naar de omzet over het afgelopen jaar 2021, maar ook naar de omzet over het pre-coronajaar 2019. Op die manier wil het kennisinstituut per bedrijf inzichtelijk maken wat de impact van corona is geweest. Ook stelde het FSIN - naast bedrijfseconomische vragen – managementvragen, zoals welke investeringen ondernemers willen gaan doen, wat hun oordeel is over het economische klimaat en waar de kansen en de bedreigingen liggen in de foodmarkt.
Een deel van dit rapport is gebaseerd op inschattingen. In de verantwoording van de FSIN Food500 worden de keuzes toegelicht. Omzetschattingen zijn zo nauwkeurig mogelijk gedaan op basis van beschikbare cijfers uit 2018, FSIN-indexcijfers van 2019, 2020 en 2021, opgegeven omzetten van 2021 van soortgelijke formules, beschikbare financiële jaarverslagen van de betreffende bedrijven en van branchegenoten, jaarverslagen van brancheorganisaties, toe- of afname van het aantal vestigingen, geraadpleegde openbare nieuwsbronnen zoals vakmedia en externe deskundigen en tot slot ook op basis van eigen expertise.
Het FSIN streeft naar een transparante markt en betrouwbare cijfers en dat begint bij een heldere toelichting van de eigen handelswijze. Omzetten die het FSIN calculeert, worden elk jaar voorgelegd aan de betreffende formules. Deze bedrijven worden vervolgens aangemoedigd daarop te reageren en het FSIN verwelkomt graag correcties en aanvullingen. Waar het FSIN uitgaat van een geschatte of gecalculeerde omzet, staat dat in het rapport vermeld middels de toevoeging van een ‘E’ (Estimate) bij het omzetcijfer.
Het uiteindelijke doel is om tot een betrouwbaar rapport te komen, waarmee we het FSIN haar kennis en inzichten over de markt verder kan verdiepen en kan delen met de partners in de foodsector.
Dit delen van cijfers en omzetten resulteert in het delen van kennis en dat is precies waar het FSIN voor staat. Opdat iedereen er beter van wordt!.
Voor meer berichtgeving en voor verdere informatieover de FSIN Food500 2022, klik hier.
